Ulga podatkowa – B+R
Iwona Naumczyk - 23 czerwca 2017
Ulga podatkowa – na działalność badawczo – rozwojową
Ulga podatkowa na działalności badawczo – rozwojową – możliwość korzystania funkcjonuje od 1 stycznia 2016 r.
Z początkiem 2017 roku ulga podatkowa stała się jeszcze atrakcyjniejsza m.in. z powodu zwiększenia limitu kosztów, które obejmuje i wydłużenia okresu, w którym możliwe jest skorzystanie z odliczenia.
Ulga podatkowa – kto może korzystać?
Ulga podatkowa B+R
– podatnicy, którzy uzyskują przychody z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej,
– podlegający opodatkowaniu CIT oraz PIT (według skali podatkowej lub przy zastosowaniu 19% stawki liniowej).
– Prawo do odliczenia nie przysługuje jednak przedsiębiorstwom, które prowadzą działalność na terenie specjalnej strefy ekonomicznej na podstawie zezwolenia.
Działalność badawczo – rozwojowa – definicja
W celu skorzystania z ulgi B+R należy określić, czy czynności wykonywane w ramach prowadzonej przez przedsiębiorstwo działalności można sklasyfikować jako działalność badawczo-rozwojową.
Zgodnie z przepisami art. 5a pkt. 38 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (updof) i art. 4a pkt. 26 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (updop) za działalność badawczo – rozwojową można uznać działalność twórczą obejmującą badania naukowe lub prace rozwojowe, podejmowaną w sposób systematyczny w celu zwiększenia zasobów wiedzy oraz ich wykorzystania do tworzenia nowych zastosowań.
Badania naukowe – definicje
Badania naukowe obejmują (art. 5a pkt. 39 updof i art. 4a pkt. 27 updop):
- badania podstawowe – oryginalne prace badawcze, eksperymentalne lub teoretyczne podejmowane przede wszystkim w celu zdobywania nowej wiedzy o podstawach zjawisk i obserwowalnych faktów bez nastawienia na bezpośrednie zastosowanie komercyjne,
- badania stosowane – prace badawcze podejmowane w celu zdobycia nowej wiedzy, zorientowane przede wszystkim na zastosowanie w praktyce,
- badania przemysłowe – badania mające na celu zdobycie nowej wiedzy oraz umiejętności w celu opracowywania nowych produktów, procesów i usług lub wprowadzania znaczących ulepszeń do istniejących produktów, procesów i usług; badania te uwzględniają tworzenie elementów składowych systemów złożonych, budowę prototypów w środowisku laboratoryjnym lub w środowisku symulującym istniejące systemy, szczególnie do oceny przydatności danych rodzajów technologii, a także budowę niezbędnych w tych badaniach linii pilotażowych, w tym do uzyskania dowodu w przypadku technologii generycznych.
Prace rozwojowe – definicje
Definicję prac rozwojowych określają z kolei art. 5a pkt. 40 updof i art. 4a pkt. 28 updop. Zgodnie z tymi zapisami za tego rodzaju prace uznaje się nabywanie, łączenie, kształtowanie i wykorzystywanie dostępnej aktualnie wiedzy i umiejętności z dziedziny nauki, technologii i działalności gospodarczej oraz innej wiedzy i umiejętności do planowania produkcji oraz tworzenia i projektowania nowych, zmienionych lub ulepszonych produktów, procesów i usług, z wyłączeniem prac obejmujących rutynowe i okresowe zmiany wprowadzane do produktów, linii produkcyjnych, procesów wytwórczych, istniejących usług oraz innych operacji w toku, nawet jeżeli takie zmiany mają charakter ulepszeń, w szczególności:
- opracowywanie prototypów i projektów pilotażowych oraz demonstracje, testowanie i walidację nowych lub ulepszonych produktów, procesów lub usług w otoczeniu stanowiącym model warunków rzeczywistego funkcjonowania, których głównym celem jest dalsze udoskonalenie techniczne produktów, procesów lub usług, których ostateczny kształt nie został określony
- opracowywanie prototypów i projektów pilotażowych, które można wykorzystać do celów komercyjnych, w przypadku gdy prototyp lub projekt pilotażowy stanowi produkt końcowy gotowy do wykorzystania komercyjnego, a jego produkcja wyłącznie do celów demonstracyjnych i walidacyjnych jest zbyt kosztowna.
Podstawowym warunkiem skorzystania z ulgi B+R jest więc ponoszenie wydatków mieszczących się w przyjętej ustawą definicji działalności badawczo-rozwojowej.
Warto pamiętać o tym, że prace badawczo-rozwojowe nie odbywają się tylko w laboratoriach – w wielu przypadkach są to również czynności zmierzające np. do ulepszania produktu, usprawnienia w procesie produkcji celem redukcji kosztów, itp.
Ulga podatkowa B+R – zasady stosowania
Ulga B+R polega na odliczeniu od podstawy opodatkowania części kosztów uzyskania przychodów związanych z prowadzoną działalnością badawczo-rozwojową – określanych jako koszty kwalifikowane.
W związku z tym należy zauważyć, iż koszty związane z działalnością badawczo – rozwojową dwukrotnie wpływają na wysokość podstawy opodatkowania:
- jako koszty uzyskania przychodów – w 100% ich wysokości
- jako odliczenie od podstawy opodatkowania w wysokości uwzględniającej limity (które zostaną omówione poniżej).
Ulga podatkowa – Koszty kwalifikowane
Przepisy podatkowe przewidują zamknięty katalog kosztów kwalifikowanych, które podlegają odliczeniu w ramach ulgi B+R. Zgodnie z art. 26e ust. 2 pkt.1 updof i art. 18d ust. 2 pkt. 1 updop do kosztów tych można zaliczyć wyłącznie:
- wynagrodzenia ze stosunku pracy i stosunków pokrewnych, tj. tytułów, o których mowa w art. 12 ust.1 updof, czyli przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy w formie wszelkiego rodzaju wypłat pieniężnych oraz wartości pieniężnej świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalentów, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a zwłaszcza:
- wynagrodzenia zasadnicze
- wynagrodzenia za godziny nadliczbowe
- różnego rodzaju dodatki, nagrody
- ekwiwalenty za niewykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona
- świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika
- wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych
oraz składki od tych należności określone w ustawie o systemie ubezpieczeń społecznych, finansowane przez płatnika – pracodawcę (tj. składki na ubezpieczenie emerytalne, rentowe oraz wypadkowe), ale tylko w sytuacji, kiedy dotyczą one pracowników zatrudnionych w celu prowadzenia działalności badawczo-rozwojowej.
Zgodnie z wyjaśnieniem Ministerstwa Rozwoju i Finansów z dn. 18.05.2017 r. odliczeniu w ramach ulgi nie podlegają składki na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.
Warto podkreślić, że do kosztów kwalifikowanych w 2017 r. nie można zaliczyć wynagrodzeń wypłacanych osobom zatrudnionym przy wykonywaniu działalności badawczo – rozwojowej na podstawie innych tytułów niż wymienione powyżej, czyli np. zatrudnionych na podstawie umów zlecenia lub umów o dzieło.
Częściowo zatrudnienie przy pracach B+R
W sytuacji, gdy pracownik w ramach wykonywanych czynności tylko częściowo wykonuje pracę związaną z działalnością badawczo – rozwojową należy wyodrębnić tą część wynagrodzenia, która związana jest z tą działalnością (B+R) i tylko ją uwzględnić w ramach ulgi. W związku z tym, dla celów dowodowych, zalecane jest prowadzenie w takim przypadku ewidencji czasu pracy z podziałem na działalność B+R oraz działalność pozostałą.
Analizując niniejszą kwestię należy zwrócić uwagę również na fakt, iż niektóre organy podatkowe (np. Izba Skarbowa w Warszawie w interpretacji 1462-IPPB5.4510.960.2016.2.MR z 16.12.2016 r.) wskazują na konieczność określenia w umowie o pracę, że dany pracownik jest zatrudniony w celu realizacji działalności badawczo-rozwojowej (w całości lub części czasu pracy). W sytuacji, gdy pracownik wykonuje działalność badawczo-rozwojową na podstawie polecenia służbowego lub nie sformalizowanego oddelegowania do konkretnych projektów, podatnik na podstawie prowadzonej ewidencji czasu pracy takiego pracownika nie będzie uprawniony do zaliczania kosztów świadczeń pracowniczych do kosztów kwalifikowanych.
Ulga podatkowe – pozostałe koszty kwalifikowane
- nabycie materiałów i surowców bezpośrednio związanych z prowadzoną działalnością badawczo-rozwojową,
- ekspertyzy, opinie, usługi doradcze i usługi równorzędne, a także nabycia wyników badań naukowych, świadczonych lub wykonywanych na podstawie umowy przez jednostkę naukową w rozumieniu ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o zasadach finansowania nauki (Dz. U. z 2016 r. poz. 2045 z póź.zm.) na potrzeby prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej,
- odpłatne korzystanie z aparatury naukowo-badawczej wykorzystywanej wyłącznie w prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej, jeżeli to korzystanie nie wynika z umowy zawartej z podmiotem powiązanym w rozumieniu art. 11 ust. 1 i 4 ustawy CIT,
- określone koszty uzyskania i utrzymania patentu, prawa ochronnego na wzór użytkowy lub prawa z rejestracji wzoru przemysłowego, jeżeli zostały poniesione przez podatnika będącego mikro przedsiębiorcą, małym lub średnim przedsiębiorcą w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności gospodarczej na:
- przygotowanie dokumentacji zgłoszeniowej i dokonanie zgłoszenia do Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej lub odpowiedniego zagranicznego organu, łącznie z kosztami wymaganych tłumaczeń na język obcy,
- prowadzenie postępowania przez Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej lub odpowiedni zagraniczny organ, poniesione od momentu zgłoszenia do tych organów, w szczególności opłaty urzędowe i koszty zastępstwa prawnego i procesowego,
- odparcie zarzutów niespełnienia warunków wymaganych do uzyskania patentu, prawa ochronnego na wzór użytkowy lub prawa z rejestracji wzoru przemysłowego zarówno w postępowaniu zgłoszeniowym, jak i po jego zakończeniu, w szczególności koszty zastępstwa prawnego i procesowego, zarówno w Urzędzie Patentowym Rzeczypospolitej Polskiej, jak i w odpowiednim zagranicznym organie
- opłaty okresowe, opłaty za odnowienie, tłumaczenia oraz dokonywanie innych czynności koniecznych dla nadania lub utrzymania ważności patentu, prawa ochronnego na wzór użytkowy oraz prawa z rejestracji wzoru przemysłowego, w szczególności koszty walidacji patentu europejskiego;
- dokonywane w danym roku podatkowym, zaliczane do kosztów uzyskania przychodów, odpisy amortyzacyjne od środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych wykorzystywanych w prowadzonej działalności badawczo-rozwojowej, z wyłączeniem samochodów osobowych oraz budowli, budynków i lokali będących odrębną własnością.
Warto podkreślić, że zgodnie z interpretacjami organów podatkowych dany koszt kwalifikowany można odliczyć w ramach ulgi podatkowej B+R, jeżeli został on uznany za koszt uzyskania przychodu.
Ustawy o PIT i CIT nakładają na podatników, którzy chcą korzystać z ulgi podatkowej B+R, obowiązek wyodrębnienia w prowadzonej ewidencji kosztów działalności badawczo – rozwojowej. Nie wskazują one jednak konkretnej formy takiego wyodrębnienia.
Koszty kwalifikowane podlegają odliczeniu wyłącznie w sytuacji, gdy nie zostały zwrócone podatnikowi w jakiejkolwiek formie (art. 26e ust. 5 updof i art. 18d ust. 5 updop).
Zgodnie z powyższym przedsiębiorstwa, które np. korzystają z dotacji lub innej bezzwrotnej formy pomocy na prowadzenie działalności badawczo – rozwojowej mogą w ramach ulgi podatkowej B+R odliczyć jedynie te koszty kwalifikowane, na które nie otrzymały wsparcia. Tym samym nie tracą one możliwości korzystania z omawianej ulgi podatkowej.
Odliczenia kosztów w ramach ulgi podatkowej B+R
dokonuje się w zeznaniu podatkowym za rok, w którym poniesione zostały koszty kwalifikowane.
W sytuacji, gdy podatnik w roku, za który ma być dokonane odliczenie poniósł stratę lub wielkość osiągniętego przez niego dochodu jest niższa od kwoty przysługującego mu odliczenia – wtedy ulgę podatkową w całej kwocie lub pozostałej do odliczenia części podatnik ma prawo rozliczyć w deklaracjach (CIT-8 z załącznikiem CIT-BR, PIT-36 lub PIT-36L z załącznikiem PIT-BR) za kolejno następujące po sobie sześć lat podatkowych bezpośrednio po roku, w którym skorzystał lub miał prawo skorzystać z odliczenia (do końca 2016 r. były to trzy lata).
Inne przydatne informacje:
Czytaj cześć II:
https://naumczyk.pl/badania-rozwoj-2017/
