Dotacje

Iwona Naumczyk - 4 sierpnia 2018

Dotacje

1. Dotacje – rozliczenie bilansowe

Pierwszym i najważniejszym krokiem jest sprawdzenie polityki rachunkowości Spółki w celu ustalenia czy są w niej zawarte informacje dotyczące rozliczania dotacji. Jest to bardzo istotna kwestia, gdyż w przypadku kontroli jedno z pierwszych pytań jest właśnie o politykę rachunkowości (w tym o szczegółowy plan kont dotyczący projektu).

Dostosowanie zasad (polityki) rachunkowości do specyfiki funduszy europejskich ma na celu wskazanie sposobu ujęcia zdarzeń związanych z realizacją projektów współfinansowanych ze środków UE w księgach rachunkowych jednostki.

Zapisy, które wymagają dostosowania, dotyczą w szczególności:

• zakładowego planu kont,
• zasad ewidencji środków pieniężnych,
• zasad ewidencji i rozliczania kosztów i przychodów jednostki, w tym ustalania wyniku finansowego,
• archiwizacji dokumentów związanych z realizacją projektu.

Regulacje wewnętrzne dotyczące rachunkowości każdego realizowanego ze środków unijnych projektu mogą być wprowadzone przez kierownika jednostki odrębnym zarządzeniem do stosowanych dotychczas przez jednostkę zasad (polityki) rachunkowości.

Każdy beneficjent unijnej pomocy zobowiązany jest do prowadzenia odrębnego systemu księgowego dla wszystkich transakcji związanych z danym projektem, co – w przypadku jednostek zobowiązanych do prowadzenia ksiąg rachunkowych – oznacza konieczność wyodrębnienia w ramach ksiąg rachunkowych jednostki kont syntetycznych, analitycznych i pozabilansowych, a także dodatkowych rejestrów dokumentów księgowych, pozwalających na wydzielenie wszystkich operacji związanych z danym projektem, w układzie umożliwiającym uzyskanie informacji wymaganych w zakresie sprawozdawczości finansowej projektu i kontroli wykorzystania środków. Konta służące księgowaniu operacji związanych z realizacją konkretnego projektu wskazane jest rozbudować o symbol projektu, kwalifikowalność kosztów, źródła finansowania, a także informacje o płatnościach.

Na potrzeby realizowanego projektu jednostka powinna wyodrębnić m.in. konta:

• środków trwałych i środków trwałych w budowie
• rachunku bankowego (ewentualnie kasy, jeśli wystąpi taka potrzeba),
• kosztów,
• przychodów

Dodatkowo ze względu na konieczność wyodrębnienia kosztów kwalifikowalnych oraz niekwalifikowalnych należy dodać ewidencję pozabilansową.

Dla celów bilansowych dotacje na zakup środków trwałych podlegają rozliczeniu z uwzględnieniem art. 41 ustawy o rachunkowości, czyli z wykorzystaniem konta 845 “Rozliczenia międzyokresowe przychodów”.

W myśl tych przepisów, kwota otrzymanej dotacji aktywowana (księgowana) jest na koncie 845 i podlega rozliczeniu w pozostałe przychody operacyjne (konto 761) równolegle do odpisów amortyzacyjnych dokonywanych od dofinansowanych środków trwałych.

Należy utworzyć poniższe konta analityczne:

845-002 – Dofinansowanie umowa nr……………

761-01 – Pozostałe przychody  operacyjne NPO – DOTACJA nr…………

Zatem w księgach rachunkowych wpływ dotacji na rachunek bankowy księguje się:

Następnie, równolegle do odpisu amortyzacyjnego, dokonuje się rozliczenia konta 84, zapisem:

2. Dotacje – rozliczenia podatkowe 

Ustawodawca zróżnicował kwalifikację podatkową otrzymanych dotacji, w zależności od celu na jaki zostały one przeznaczone.

Dotacje związane z otrzymaniem, zakupem albo wytworzeniem we własnym zakresie środków trwałych lub wartości i niematerialnych i prawnych, od których zgodnie z przepisami o podatku dochodowym dokonuje się odpisów amortyzacyjnych są wolne od podatku dochodowego – u podatników podatku dochodowego od osób prawnych (art. 17 ust. 1 pkt. 21 PDOP).

Z kolei dotacje otrzymane na pokrycie innych kosztów albo jako zwrot innych wydatków (np. poniesionych na zakup wyposażenia), co do zasady, stanowią przychód podatkowy. Niemniej jednak tego rodzaju dotacje mogą korzystać ze zwolnienia od podatku dochodowego, o ile zachodzą okoliczności wskazane w odpowiednich przepisach art. 17 updop. Przykładowo wolne od podatku dochodowego są:

• dotacje, w rozumieniu przepisów o finansach publicznych, otrzymane z budżetu państwa lub budżetów jednostek samorządu terytorialnego (art. 17 ust. 1 pkt. 47 pdop),
• środki finansowe otrzymane przez uczestnika projektu jako pomoc udzielona w ramach programu finansowanego z udziałem środków europejskich, o których mowa w ustawie o finansach publicznych (art. 17 ust. 1 pkt. 53 updop). – ten punkt prawdopodobnie dotyczy Państwa wniosku ale należałoby to jeszcze potwierdzić

Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt. 21 ustawy o PDOP dotacje, subwencje czy dopłaty otrzymane przez podatników na pokrycie kosztów lub jako zwrot wydatków związanych z zakupem lub wytworzeniem środków trwałych, od których dokonuje się odpisów amortyzacyjnych zgodnie z art. 16a-16m ustawy o PDOP, są wolne od podatku dochodowego.

Jednocześnie, na mocy art. 16 ust. 1 pkt. 48 ustawy o PDOP, nie stanowią kosztów uzyskania przychodów odpisy amortyzacyjne od tej części ich wartości, która odpowiada poniesionym wydatkom na ich nabycie lub wytworzenie, zwróconym podatnikowi w jakiejkolwiek formie (w tym w formie właśnie dotacji).

Trzeba przy tym zauważyć, że w przypadku otrzymania dotacji po rozpoczęciu amortyzacji środka trwałego konieczne jest wyłączenie z kosztów uzyskania przychodów takiej części odpisów amortyzacyjnych, jaka odpowiada udziałowi dotacji w sfinansowaniu jego nabycia.

Moment korekty kosztów podatkowych w przypadku otrzymania dotacji po rozpoczęciu amortyzacji środków trwałych.

3. Dotacje – interpretacje

Organy podatkowe twierdzą, że w przypadku otrzymania dotacji na nabycie lub wytworzenie we własnym zakresie środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, po przyjęciu ich do używania, należy dokonać wstecznej korekty kosztów z tytułu odpisów amortyzacyjnych (np. interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z 25 lutego 2014 r., nr IBPBI/2/423-1585/13/AP). W konsekwencji może powstać zaległość podatkowa i konieczność zapłaty odsetek od tej zaległości.

Sądy prezentują jednak odmienne stanowisko. Ich zdaniem otrzymanie dotacji do zakupu (wytworzenia) środka trwałego po jego przyjęciu do używania i rozpoczęciu amortyzacji nie powoduje obowiązku korekty kosztów wstecz, tylko potrzebę jednorazowego ich zmniejszenia w okresie rozliczeniowym, w którym otrzymano dotację. Takie zdanie przedstawiono m.in. w wyrokach WSA: w Gdańsku z 26 lutego 2014 r., sygn. akt I SA/Gd 1754/13, w Łodzi z 22 stycznia 2014 r., sygn. akt I SA/Łd 1204/13, w Gliwicach z 13 listopada 2013 r., sygn. akt I SA/Gl 322/13, w Białymstoku z 21 sierpnia 2013 r., sygn. akt I SA/Bk 91/13 (wszystkie te orzeczenia są nieprawomocne) oraz w Bydgoszczy z 1 marca 2011 r., sygn. akt I SA/Bd 968/10 (orzeczenie prawomocne).

W roku 2017 pojawiły się interpretacje indywidualne organów skarbowych w których uznano, że jednak można rozliczyć koszty amortyzacji w momencie wpływu dotacji na rachunek bankowy spółki.

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej – 13 czerwca 2017 r., nr 1462IPPB6.4510.37.2017.2.AG

Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 17 stycznia 2017 r., nr 1061-IPTPB1.4511.937.2016.2.AP.

Tagi: biuro rachunkowe, dotacje